Slavernij & Jij
Weet jij waar de kleding die je draagt vandaan komt? Die lekkere chocoladereep? Of de smartphone waar je niet meer zonder kunt? Ja, gekocht in een winkel, of op het internet. Maar dit is natuurlijk niet waar deze producten worden gemaakt. De huidige industrie maakt gebruik van lange en ingewikkelde productieketens, waardoor het soms moeilijk te traceren is door wie dat shirtje nou precies is gemaakt, of wie de grondstoffen voor je telefoon uit de grond heeft gehaald. Waarschijnlijk ben je geen voorstander van het gebruik van slaven om de industriële productie in stand te houden. Toch is slavernij aanwezig in producten die wij dagelijks gebruiken.
Rana Plaza, 2013, misschien weet je het nog. Een fabriek in Bangladesh die leverde aan bekende kledingmerken als Primark, Mango en Zare, stortte in. 1137 medewerkers kwamen om. Deze gebeurtenis schokte de wereld, en zorgde voor aandacht voor de werkomstandigheden in de kledingindrustrie. Er kwam o.a. aan het licht dat werd gedreigd met het inhouden van een maandsalaris toen de werknemers weigerden de fabriek te betreden op de beruchte dag, waarop ze dit toch hebben gedaan.
Helaas is de kledingindustrie niet de enige plek waar onveilige werkomstandigheden en slavernij bestaan. De U.S. Department of Labor heeft een lijst gemaakt van goederen waarvan men sterke verdenking heeft dat er sprake is van slavernij in de productie. Deze lijst omvat maar liefst 136 goederen in 74 landen. Hoe zie je deze goederen dan terug in de producten die jij misschien wel dagelijks gebruikt? Te denken valt aan onder andere chocola, kleding, koffie, elektronica, cannabis, garnalen en pornografie. En wellicht iets wat je in de toekomst gaat gebruiken: chirurgische instrumenten.
Wat kan ik doen? Dat is toch niet mijn verantwoordelijkheid, maar die van de overheden of bedrijven? Helaas weten bedrijven vaak niet precies waar hun voorraden vandaag komen, en ze klagen meestal ook niet over de lage kosten. Zolang wij als consument lage prijzen blijven eisen, en de productieketens ondoorzichtig en ingewikkeld blijven, zal dit bijdragen aan het voortbestaan van slavernij. Meer en meer consumenten worden zich echter bewust van de manier waarop hun aankopen worden geproduceerd, en dit brengt een druk met zich mee voor bedrijven om onderzoek te doen naar hun leveranciers en hier ook inzicht in te geven. Als consument heb jij dus een belangrijke stem!
Organisaties als Rankabrand, en Free2work bieden reports aan van onderzoeken die ze hebben gedaan naar werkomstandigheden in verschillende delen van de productieketens van bekende merken. Als je koffie of chocola koopt, kun je ook kijken naar labels als UTZ certified, Direct Trade of FairChain. En wie weet ga je voor een Fairphone als je iPhone weer is stukgevallen?